De 3-ACT verhaalstructuur - Kevin Francis Baker (2024)

Waarschuwing! Lees dit artikel niet als je in alle rust verhalen in je op wilt blijven nemen. In dit artikel ga ik je namelijk meenemen achter de schermen en geef ik je een kijkje in verhaalstructuur, en dan met name de 3-ACT verhaalstructuur. Zodra je echter door hebt hoe verhalen werken, hoe ze opgebouwd worden, zal je alle opvolgende verhalen veel meer gaan analyseren. Nadat je de kennis in dit artikel geabsorbeerd hebt, is er geen terugweg meer mogelijk, maar het brengt in mijn optiek veel meer dan dat het je afneemt. Het haalt de sluier weg van de mogelijkheid om verhalen hersenloos tot je te nemen, maar wat er onder de sluier schuilt is vele malen mooier wanneer je de mechaniek begrijpt. Hoofdpersonages van boeken lezen vanaf dit punt verder, want zij kiezen voor progressie, maar tegenstanders stoppen na deze zin. Welke ben jij? Sorry, beetje flauw dit…

De ontdekking voor mijn schrijfavontuur

Toen ik enkele jaren geleden begon met schrijven, was dit naar aanleiding van de boekenreeks ‘Het Kerkhof der Vergeten Boeken’ van Carlos Ruiz Zafón (RIP). Ik was gefascineerd door de reeks en met name het eerste boek ‘De Schaduw van de Wind.’ Na het tweede boek ‘Het Spel der Engelen,’ te hebben gelezen, zag ik dat Zafón daarin gebruik maakte van ACT’s, en zo ging ik op onderzoek uit om te zien of het een systeem betrof dat orde in je verhaal kon scheppen.

Soorten verhaalstructuren

Voor romanschrijvers (evenals toneelschrijvers en scenarioschrijvers) zijn er vele manieren om structuur te brengen aan je verhaal. William Shakespeare gebruikte bijvoorbeeld de 5-ACT verhaalstructuur voor zijn toneelstukken. Maar een eeuwenoude methode, de 3-ACT verhaalstructuur is nog altijd een van de meest gebruikte. Men rekent het zelfs helemaal terug naar Aristoteles die over verhaalstructuren theoretiseerde in ‘Poetics.’ Hij zei dat verhalen een aaneenschakeling zijn van oorzaak-gevolg acties, waarbij elke actie een volgende inspireert totdat een verhaal zijn einde bereikt.

Dit is precies wat een 3-ACT verhaalstructuur doet.

3-ACT verhaalstructuur

Op zijn simpelst gezegd bestaat de 3-ACT verhaalstructuur uit een begin, een midden en een eind. Hierbij is het middenstuk vaak zo’n 50% van het verhaal en het begin en eind beiden zo’n 25%.

ACT I – (De Opbouw)

Hierin wordt voornamelijk de wereld en haar personages gepresenteerd. Het wordt ook wel de opbouw van een verhaal genoemd. Je maakt kennis met het hoofdpersonage en misschien enkele secundaire personages en je leert de personen kennen in hun ‘normale wereld,’ waar mogelijk nog niets aan de hand lijkt. Maar dan gebeurt er iets aan het einde van ACT I dat de wereld op zijn kop zet en het hoofdpersonage uit deze vertrouwde wereld trekt en ACT II in lanceert.

Onderdelen van ACT I:
Hook (1%) – Dit openingsmoment is je openingsscène – het eerste dat in je verhaal gebeurt, mogelijk zelfs de eerste regel.
Set-up (1%-12%) – Lezers leren over de personages, hun doelen en wat er op het spel staat.
Inciting Event (12%) – Halverwege ACT I doet zich een keerpunt voor. Dit is de oproep tot avontuur, het moment waarop de normale wereld voor het eerst aanzienlijk wordt opgeschrikt door het conflict.
Build-up (12%-25%) – De laatste stukken, die voor het hoofd conflict nodig zijn, worden in positie gebracht, terwijl de spanning wordt opgevoerd.
1st Plot Point (25%) – De deuropening tussen het einde van ACT I en het begin van ACT II. Waarschijnlijk ook de belangrijkste gebeurtenis.

ACT II – (De Confrontatie)

Het hoofdpersonage probeert de nieuwe wereld te begrijpen en de lezer wordt herinnerd aan wat er op het spel staat. De tegenkracht in het verhaal, de slechterik bijvoorbeeld, toont zijn of haar kracht en maakt het leven van het hoofdpersonage zo moeilijk als maar kan. In dit middenstuk staan de oorzaak-gevolg acties centraal en worstelt het hoofdpersonage zich door het verhaal heen en ontwikkelt zichzelf tot een versie die de tegenkracht aan kan. Aan het eind van ACT II is het gebruikelijk om het hoofdpersonage te laten falen, of het te laten lijken alsof deze gaat falen. Hiermee wordt de spanning opgebouwd voor de ontknoping.

Onderdelen van ACT II:
Reaction (25%-37%) – Na het eerste plotpunt probeert het hoofdpersonage de obstakels te begrijpen die de tegenstander op zijn weg heeft geworpen.
1st Pinch Point (37%) – Een herinnering aan de kracht/macht van de tegenstander, die nieuwe aanwijzingen geeft over de aard van het conflict.
Realization (37%-50%) – Het hoofdpersonage krijgt meer informatie en besef wat er speelt en zijn/haar handelingen zijn beter onderbouwd.
Midpoint (50%) – Het moment van de waarheid, waarin het hoofdpersonage de centrale waarheid over de aard van het conflict beseft.
Action (50%-62%) – Dankzij het nieuwe inzicht maakt het hoofdpersonage vorderingen tegen de tegenstander.
2nd Pinch Point (62%) – Geeft een hint van het derde plotpunt en dient om het hoofdpersonage eraan te herinneren wat er op het spel staat.
Renewed Push (62%-75%) – Het hoofdpersonage hervat de aanval op de tegenstander. Hij/zij bereikt een schijnbare overwinning.

ACT III – (De Ontknoping)

In het derde deel van het verhaal wordt de climax opgezet. Het hoofdpersonage komt in een positie waar hij niet uit kan vluchten en dient de confrontatie met de tegenkracht aan te gaan. Het hoofdpersonage kan nu alleen nog maar zegevieren of ten onder gaan in de climax. Ten slotte de-escaleert het verhaal in een ontknoping, waar de gebeurtenissen van de climax terugvloeien naar het normale leven. Het leven van het hoofdpersonage zal natuurlijk nooit meer hetzelfde zijn.

Onderdelen van ACT III:
3rd Plot Point (75%) – Een duister moment voor het hoofdpersonage. Na de overwinning aan het einde van ACT II ervaart hij/zij een terugslag, een ommekeer.
Recovery (75%-88%) – Het hoofdpersonage wankelt als het de keuzes en toewijding aan zijn/haar doel en zijn/haar bekwaamheid in twijfel trekt.
Climax Begins (88%) – Dit keerpunt dwingt het hoofdpersonage en de tegenstander om eindelijk tegenover elkaar te staan.
Confrontation (88%-98%) – Duel tot de (letterlijke of metaforische) dood. Wat hier gebeurt, zorgt ervoor dat het hoofdpersonage en de tegenstander niet beiden kunnen weglopen.
Climactic Moment (98%) – Op het moment dat het doel van het hoofdpersonage is bereikt, wordt het een fysieke onmogelijkheid om het conflict voort te zetten.
Resolution (98%-100%) – Breng de lezer terug uit het climactische moment naar een mooie en bevredigende afsluiting.

Hoe kan jij het gebruiken?

Mogelijk spoken er ook ideeën in jouw hoofd rond. De 3-ACT verhaalstructuur zal je helpen om het op papier te krijgen. Door alle punten van de 3-ACT verhaalstructuur in te vullen, krijgt jouw idee voet aan de grond en dwingt het je na te denken over alle zaken die een boek spannend maken en de lezer bij zijn of haar strot grijpt.

Hieronder kun je mijn 3-ACT verhaalstructuur document downloaden, zodat je hem gemakkelijk zelf kan invullen.

Ik zou zeggen probeer het zelf eens uit! Misschien ontketen je de verhalenverteller in jou die er altijd heeft gescholen en zien we je over enkele jaren op de bestseller lijst. Ik ga zelf in ieder geval weer aan de slag met mijn eigen verhaal en wil je daarvan op de hoogte blijven, volg me dan op Instagram, Facebook of schrijf je aan de rechterkant in voor de nieuwsbrief!

Graag hoor ik of dit artikel je heeft geholpen of geïnspireerd. Laat een bericht achter in de comments!